توسعه بی‌رویه و نامتوازن مؤسسات آموزش عالی غیردولتی در چند سال اخیر موضوعی است که کارن ابری‌نیا با ارائه آمار بیان می‌کند و اینکه تا سال 82حدود 30مؤسسه آموزش عالی غیرانتفاعی در کشور فعال بوده و اکنون حدود 350مؤسسه.
به گفته وی توسعه کمی نامتوازن مؤسسات آموزش عالی غیرانتفاعی به‌خود این مراکز ضربه زده است به‌طوری که در برخی رشته‌ها، 90درصد ظرفیت آنها خالی مانده و رو به تعطیلی است.
این درحالی است که با استناد به آمارهای مسئولان سابق آموزش عالی به‌طور میانگین 60درصد ظرفیت مؤسسات آموزش عالی غیرانتفاعی خالی مانده و از نظر اقتصادی، زیان و بدهی‌های هنگفتی برای گردانندگان مؤسسات به بار آورده است. با این تفاسیر گویا علت وجود متقاضی برای راه‌اندازی مؤسسه آموزش عالی غیرانتفاعی ناشی از بی‌اطلاعی از وضعیت مؤسسان آموزش عالی غیردولتی و غیرانتفاعی است.
شل‌کن سفت‌کن وزارت علوم
مسئولان سابق وزارت علوم بارها از توقف صدور مجوز برای مؤسسات آموزش عالی غیرانتفاعی سخن گفتند ولی این توقف صدور مجوز دوام چندانی نداشت و با توجه به جایگاه مؤسس یا مؤسسان مجوز صادر می‌شد. پس از کش و قوس فراوان در این‌باره در سال 89، وزارت علوم فروردین 90اعلام کرد صدور مجوز دانشگاه و مؤسسه آموزش عالی غیرانتفاعی کل کشور به جز استان‌های کردستان، سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و خوزستان متوقف شده است.
به گفته مدیرکل سابق دفتر آموزش‌های آزاد وزارت علوم در گذشته[پیش از سال90] طرح آمایش سرزمین نبود و هر کس تقاضای تأسیس مؤسسه آموزش عالی غیردولتی غیرانتفاعی به وزارت علوم ارائه می‌کرد پاسخ «بلامانع است» دریافت می‌کرد. غلامعلی نادری بی‌توجهی به آمایش آموزش عالی در صدور مجوزهای تأسیس مؤسسات آموزش عالی غیردولتی غیرانتفاعی در گذشته را عامل «پراکندگی بدون قانون و اصول مؤسسات آموزش عالی غیردولتی غیرانتفاعی» دانست.
صدور مجوز ایجاد دانشگاه
به‌رغم این ممنوعیت تابستان امسال صدور مجوز تاسیس یک دانشگاه خبرساز شد، درحالی‌که صدور مجوز برای تاسیس دانشگاه یا مؤسسه آموزش عالی متوقف شده بود، یکباره خبر موافقت شورای‌عالی انقلاب فرهنگی با تاسیس دانشگاه ایرانیان توسط رئیس جهمور سابق که ریاست شورای‌عالی انقلاب فرهنگی را نیز عهده‌دار بود موجب تعجب شد. به هر روی تا‌کنون صدور مجوز تاسیس مؤسسه یا دانشگاه غیردولتی در کشور تابع ضوابط خاصی نبوده و با توجه به جایگاه حقوقی متقاضی یا مؤسسان قانون اعمال شده است. نتایج طرح آمایش سرزمین هم تأثیر چندانی در صادر نشدن مجوز نداشته است.
خالی‌ماندن بیش از نیمی از ظرفیت
طی چند سال اخیر ظرفیت بسیاری از رشته‌ها در دانشگاه‌های آزاد، پیام‌نور و غیردولتی به‌علت گسترش بی‌رویه ظرفیت آموزش عالی خالی‌مانده و دانشگاه‌ها به طرق مختلف سعی در پرکردن ظرفیت خود دارند. به همین دلیل کنکور در بسیاری از کدرشته محل‌ها حذف‌شده و اکنون رقابت بر سر ورود به برخی رشته‌های خاص در دانشگاه‌های مادر است. مهر امسال رئیس اتحادیه دانشگاه‌های غیردولتی در گفت‌وگو با مهر از خالی ماندن 60درصد ظرفیت‌های این مؤسسات و دانشگاه‌ها در مقاطع مختلف خبر داد.
